کتاب استونر داستان معمولیِ یک شخصیتِ کاملا معمولی است ولی باعث شد نویسنده آمریکایی آن یعنی جان ویلیامز به شهرت برسد. البته این رمان پس از انتشار (شاید مانند بسیاری از کتاب‌های خوب دیگر) مورد توجه قرار نگرفت اما به مرور به جایگاهی رسید که اکنون از آن به عنوان یکی از کلاسیک‌های بزرگ ادبیات معاصر آمریکا یاد می‌کنند. جان ویلیامز برنده جایزه کتاب ملی نیز شده است.
داستان کتاب درباره یک شخصیت خیالی به نام استونر است. ویلیام استونر فرزند پدری فقیر و کشاورز است که پدرش در نوزده سالگی استونر را به دانشگاه می‌فرستد. هدف از این کار این است که استونر در دانشکده کشاورزی درس بخواند و بتواند با روش‌های جدید در کار مزرعه کمک حال پدر باشد.
استونر به دانشگاه می‌رود اما مدت کوتاهی که می‌گذرد از مهندسی کشاورزی انصراف و به سمت ادبیات کشیده می‌شود. ادبیات، معلمی و تحصیل عشق تازه‌ی استونر است. هشت سال بعد، در اوج جنگ جهانی اول، استونر درجه‌ی دکترای خود را دریافت می‌کند و در همان دانشگاه استخدام می‌شود و تا زمان مرگش در ۱۹۵۶ در همان جا تدریس کرد. در ادامه زندگی‌اش نیز با زنی ازدواج می‌کند که رفتارهای عجیب و غریبی دارد و زندگی پرتلاطمی را با او می‌گذراند و… .
پشت جلد کتاب استونر آمده است:
دو هفته پس از اینکه استونر مدرک کارشناسی خود را در رشته‌ی ادبیات گرفت، شاهزاده فرانسیس فردیناند در سارایوو به دست یک پیکارجوی ملی‌گرای صرب کشته شد؛ و پیش از شروع پاییز، جنگ‌جهانی سراسر اروپا را فراگرفت. جنگ موضوعی بود که دانشجویان مسن‌تر پیوسته به آن علاقه نشان می‌دادند. نمی‌دانستند آمریکا سرانجام چه نقشی در آن پیدا می‌کرد و بی‌خبری از آینده‌ی خودشان را به فال نیک می‌گرفتند.
اما برای ویلیام استونر آینده روشن، معین و بی‌تغییر بود. آینده را همچون جریان رویدادها، امکان‌ها و دگرگونی‌های پیوسته نمی‌دید، بلکه بیشتر آن را قلمرو پیشِ رویی می‌پنداشت که در انتظار اکتشاف‌های خود اوست. آینده را همچون کتابخانه‌ی بزرگ دانشگاه می‌دید، که می‌شد گوشه‌های جدیدی برایش ساخت، کتاب‌های جدید را به آن اضافه کرد و کتاب‌های قدیمی را از آن برداشت.
[ » معرفی و نقد کتاب: رمان تبر – کتابی از ادبیات آمریکا ]
درباره کتاب استونر
داستان کتاب استونر بسیار ساده و سرراست است و نکته قابل توجه این است که نویسنده در همان ابتدای کتاب خلاصه‌ای از کتاب ارائه می‌کند و خواننده در طول کتاب نباید منتظر اتفاقات ناگهانی و عجیب باشد. استونر یک فرد کاملا عادی است و سخت بتوان میان او با دیگران فرق گذاشت. از همین رو به این رمان، یک کتاب معمولی با یک قهرمان معمولی می‌گوییم. اما قلم استادانه جان ویلیامز از این داستان ساده، روایتی زیبا و در عین حال تلخ می‌سازد. چیزی که باعث می‌شود با یک کتاب تاثیرگذار روبه‌رو باشیم. سختکوشی، عشق، ازدواج، فرزند، خیانت، دشمنی، جنگ، بیماری، مرگ و غیره موضوعاتی هستند که زندگی استونر را تشکل می‌دهند.
قطعاً هنگام مطالعه کتاب استونر حس خواندن کتاب‌های کلاسیک به شما دست می‌دهد. شما با استونر وارد دانشگاه میزوری می‌شوید، احساسات مختلفی تجربه می‌کنید، عصبانی می‌شوید، عاشق می‌شوید و شاهد دو جنگ جهانی نیز خواهید بود. با یک زندگی عادی و گاهی غمگینِ استونر همراه می‌شوید که در آن استونر هرچیزی که آرزویش را داشت (دوستی، عشق، ازدواج و معلمی) به طور ناقص تجربه کرد. شخصیتی که گاهی قوی بود و گاهی ضعیف، مثل همه‌ی ما.
به طور کلی کتاب سرگذشتی است غم‌انگیز و شاید برای عده‌ای یک کتاب خسته‌کننده و نچسب باشد ولی اگر کسی خود را در آن غرق کند لذت وافی را خواهد برد. بنابراین کتاب را نمی‌توان به راحتی به همه پیشنهاد کرد اما می‌توان پیشنهاد کرد که هنگام انتخاب کتاب جدید برای مطالعه گوشه چشمی به این اثر جان ویلیامز داشته باشند.
[ » معرفی و نقد کتاب: رمان در غرب خبری نیست – اثر اریش ماریا رمارک ]
جملاتی از متن کتاب استونر
کتاب را باز کرد و وقتی این کار را کرد دیگر کتاب مال او نبود. گذاشت انگشتانش صفحه‌ها را ورق بزنند و احساس مورمور کرد، گویی آن صفحه‌ها زنده بودند. احساس مورمور شدن از انگشتان به پوست و استخوانش رسید. آن را دقیقه به دقیقه احساس می‌کرد و منتظر بود تا همه‌ی وجود او را فراگیرد و سرانجام هیجان قدیمی، مانند وحشت، او را در جایی که دراز کشیده بود میخکوب کرد. آفتابی که از پنجره می‌تابید روی صفحه‌ی کتاب افتاد و او نتوانست نوشته‌های آن را ببیند.
در کتابخانه‌ی دانشگاه در میان قفسه‌های هزارها کتاب می‌گشت، و بوی چرم، پارچه‌ی نم‌کشیده، و صفحه‌های خشک و شکننده را فرومی‌کشید گویی بخوری نادر را بو می‌کند. گاهی می‌ایستاد، کتابی را از قفسه‌ای برمی‌داشت، و لحظه‌ای آن را در دست‌های بزرگ خود نگه می‌داشت، که از حسِ هنوز ناآشنای شیرازه، جلد و ورق‌های خم‌پذیر کتاب دچار لرزشی خفیف می‌شد. سپس کتاب را ورق می‌زد و قطعه‌ای را اینجا و آنجا می‌خواند. با احتیاط ورق می‌زد مبادا انگشتان ناشی‌اش برگ‌های کتابی را که جان می‌کندند تا کشفش کنند، بدرند و نابود کنند.
گاهی وقت‌ها، همان‌طور که در کتاب‌هایش غوطه‌ور بود، یکباره این آگاهی به سراغش می‌آمد که چقدر کم می‌داند، و چقدر مطلب هست که هنوز نخوانده است؛ و آرامشی که برای یافتنش زحمت کشیده بود با این فکر از هم می‌پاشید که برای خواندنِ این همه کتاب و آموختنِ همه‌ی چیزهایی که باید بداند وقت زیادی برایش نمانده است.
باید به یاد داشته باشید چه هستید و انتخاب کرده‌اید چه بشوید، و بدانید اهمیت آنچه را انجام می‌دهید چیست. نسل انسان پاره‌ای جنگ‌ها، شکست‌ها و پیروزی‌ها دارد که نظامی نیست و آن‌ها را در کتاب‌های تاریخ نمی‌نویسند. وقتی تلاش می‌کنید تصمیم بگیرید این را به یاد داشته باشید.
استونر در اوایلِ جوانی عشق را همچون وضعیتی مطلق می‌دانست که اگر آدمی خوش‌اقبال باشد ممکن است به آن برسد. در دوران پختگی خود به این نتیجه رسید که عشق بهشتِ دینیْ دروغین است، و آدمی می‌تواند آن را با ناباوری سرگرم‌کننده، با تحقیری به‌غایت آشنا، و نوعی دلتنگی شرمسارانه نظاره کند. اما در میانسالی دریافت که عشق نه موهبت است و نه توهم؛ بلکه آن را کنشی می‌دانست که انسان به کمک اراده، هوش و قلبِ خود می‌آفریند و آن را لحظه به لحظه و روز به روز اصلاح و تعدیل می‌کند.
سال‌های جنگ جهانی دوم به سرعت می‌گذشتند و استونر آن‌ها را چنان تجربه می‌کرد که گویی از میان توفانی طاقت‌فرسا می‌گذرد، با سر پایین، فک‌های به هم فشرده، و افکاری متمرکز بر گام‌های بعدی و بعدی. اما استونر به‌رغم همه‌ی استقامت بردبارانه‌اش و شیوه‌ی کُند و بی‌اعتنای گذرانِ روزها و هفته‌هایش، مردی به‌شدت دوپاره بود. پاره‌ای از او به طور غریزی از هراس ویرانی‌های پیوسته و نابودی عظیمی که به طور گریزناپذیری ذهن و جان را درهم می‌کوفت، به درون خود عقب می‌نشست. بار دیگر می‌دید دانشکده چگونه از معلمان جوان تهی می‌شود، و کلاس‌های درس چگونه مردان جوان خود را از دست می‌دهد، قیافه‌های جن‌زده‌ی کسانی را که باقی مانده بودند می‌دید، و می‌دید قلب‌ها چگونه به‌تدریج می‌میرند، همدلی نابود می‌شود و تلخی و بی‌توجهی جای آن را می‌گیرد. پاره‌ی دیگر استونر او را به‌شدت به سوی همان ویرانگری هولناکی می‌کشید که خود از آن می‌گریخت. او در درون خود تمایلی به خشونت می‌یافت که تا آن زمان از وجودش آگاه نبود. به درگیری و دخالت اشتیاق پیدا کرد، و می‌خواست طعم مرگ، لذت تلخ ویرانگری، و مزه‌ی خون را بچشد. او مملو از هردو احساس شرم و غرور شد، و بیش از همه از خود و زمانه و شرایطی که چنین اثری بر او گذاشته به تلخی مأیوس بود.
جنگ فقط چند هزار یا چند صد هزار مرد جوان را نمی‌کشد. چیزی را هم در یک ملت نابود می‌کند که هرگز نمی‌توان آن را دوباره یافت. و اگر ملتی درگیر جنگ‌های زیادی شود، به‌تدریج به یک حیوان بدل خواهد شد، جانوری که ما – من و شما و امثال ما – از لجن بارش آورده‌ایم.
مشخصات کتاب
- کتاب استونر
- نویسنده: جان ویلیامز
- ترجمه: سعید مقدم
- انتشارات: مرکز
- تعداد صفحات: ۲۹۳
- قیمت چاپ اول: ۲۴۵۰۰ تومان
👤 این مطلب با همکاری زهرا محبوبی نوشته شده است.
نظر شما در مورد کتاب استونر چیست؟ لطفا اگر این کتاب را خوانده‌اید، حتما نظرات ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید. با نظر دادن در مورد کتاب‌ها در انتخاب کتاب به همدیگر کمک می‌کنیم.
[ لینک: کانال تلگرام کافه بوک ]
» معرفی چند رمان خوب دیگر از نشر مرکز:
